Sự kiện

Bố già trong điện Kremlin - Kỳ XI: Sai lầm của ekip Giaiđa

Cập nhật lúc 14-09-2009 00:02:14 (GMT+1)

 

Một trong những sai lầm ngu xuẩn nhất của êkíp Gaiđa là điều chỉnh lại một cách hấp tập độc quyền nhà nước về ngoại thương. Đây là cội nguồn tạo ra điều kiện để các nhà tư bản Nga mới đã xoáy đủ. Cải cách giá cả của Gaiđa đặt cơ sở cho những tích luỹ tư nhân khổng lồ. Bởi vì khi nền kinh tế có kế hoạch bị tiêu diệt, những tay cự phú Nga mới đã làm giàu lên nhanh chóng như vậy là do toàn bộ hệ thống ngoại thương của đất nước này đã sụp đổ.



Gaiđa, Piot Aven và Anatoli Chubai  cùng các nhà cải cách trẻ khác có khái niệm về các cải cách  giống như ở nước Nga Sa Hoàng vào đầu thế kỷ XX. Thời ấy, những Bộ trưởng tài năng nhất của Sa Hoàng là Xergay Vitte, Piod Xtolupin cũng có ý đồ xây dựng nền kinh tế tư bản chủ nghĩa và thiết lập sự thống trị của Luật Pháp, nhưng trong bối cảnh khó khăn hơn. Họ đã đạt được sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Ngược lại, chính sách của Êkíp Gaiđa vừa ấu trĩ vừa phá hoại.

  Cơ cấu ngoại thương cũ là thành tố ổn định của nền kinh tế Xôviết. Cơ cấu này hoạt động có hiệu quả để ngân khố Nga liên tục được bổ sung ngoại tệ.

   Ở mức độ lớn, thu nhập của chính phủ Xôviết hình thành nhờ sự khác biệt giữa giá hàng trên thị trường nội địa và giá xuất khẩu, các giao dịch tài chính do bộ ngoại thương tiến hành. “ Trong kỷ nguyên Xôviết, Bộ chúng tôi đơn giản là một tổ hợp lớn – Sau này, Oleg Đavudov cựu lãnh đạo nghành ngoại thương , nói – Đó là một cơ cấu kinh doanh hoạt động hiệu quả, có đại diện khắp thế giới. Họ làm việc và được hưởng tiền thưỏng 0.5% từ khối lượng hàng bán ra.

   Ý tưởng  đưa các chiến dịch xuất-nhập khẩu  thoát khỏi sự kiểm soát của nhà nước và thay đổi thuế suất hải quan, có thể là sáng suốt, nhưng đối với nươc sNga năm 1992-1993 biện pháp này trở thành tai hoạ. Qua hai năm, xuất khẩu hạ thấp 40% . Thu nhập đã thành truyền thống nhà nước vẫn nhận nhờ các giao dịch xuất nhập khẩu còn hạ thấp hơn nữa. Piod Aven – nhà kinh tế hơn ba mươi tuổi , đứng đầu nghành ngoại thương Nga năm 1992, “nhanh nhẹn” đem việc xảy ra đổ tội cho hoàn cảnh bên ngoài tác động, là sự hạ giá dầu lửa vào cuối những năm 80 và hạ giá thép vào đầu những năm 90.

    Thực tế vấn đề ở chỗ : cải cách giá cả của Gaiđa không có nghĩa là tự do hoá trọn vẹn chúng. Theo khẳng định của những người ủng hộ ông ta, chính khiếm khuyết này nằm ở nền tảng của sự tuột dốc nền kinh tế tiếp theo của nước Nga.Chính phủ tiếp tục kiểm soát giá những mặt hàng Nga được xuất khẩu nhiều nhất. Giá dầu lửa và khí đốt trên thị trường nội địa cũng như giá nhôm và những kim loại khác , gỗ than đá và phân bón là một phần nhỏ bé so với giá trên thị trường hàng hoá thế giới. Gaiđa thú nhận : Việc chính phủ của ông ta không tiến hành tự do hoá trọn vẹn hàng hoá là một “sai lầm” .Những áp lực chính  trị của những người bảo thủ ép buộc ông ta gây nên sai lầm đó. Ở trong nước tồn tại  tiêu chí giá nước đôi cho các mặt hàng xuất khẩu : một giá cho thị trường thế giới, còn giá khác thấp hơn nhiều – cho thị trường nội địa. Các công ty tư nhân kiểu LOGOVAZ của Berezovski được bật đèn xanh – Hãy cứ làm giàu thoả sức !

    Mặc dù vậy, dưới sức ép của các quan chức từ quĩ ngoại tệ quốc tế và của  các cố vấn khác trong chính phủ , các nhà cải cách trẻ của Elsin quyết định : nhà nước phải trọn vẹn thoát ra khỏi hoạt động  ngoại thương, phá bỏ những rào cản cấm các công ty tư nhân mua hàng hoá theo giá nội địa và bán chúng ra nước ngoài. Trong vòng mấy tháng, 30% xuất khẩu dầu lửa Nga và 70% xuất khẩu kim loại đã trôi tuột khỏi các cơ cấu thương mại quốc doanh. Đến năm 1994, phần cơ bản của ngoại thương Nga đã nhảy qua tay các tư nhân.

  Ngay sau sự sụp đổ của chủ nghĩa Cộng sản, Berezovski như một nhà doanh nghiệp lớn đã lọt vào một loạt cơ cấu buôn bán. Vào nửa đầu năm 1992, theo những thông tin chính thức về xuất khẩu dầu lửa, LOGOVAZ chuyển ra nước ngoài  236.000 tấn dầu thô, 95.000 khối gỗ ván, 840.000 tấn nhôm. Tổng giá trị sản phẩm các giao dịch này là khoảng 1 tỷ USD. Dù buôn bán nhôm hứa hẹn lãi nhất, Berezovski vẫn quan tâm tới dầu lửa. Năm 1992, ông ta giúp đỡ thành lập câu lạc bộ quốc tế các nhà công nghiệp dầu khí .
Cũng trong năm ấy, ông tạo ra một cơ sở liên doanh mà LOGOVAZ công với một công ty khai thác dầu SAMARANEFTEGAS. Năm 1993 theo sắc lệnh của Tổng thống  Elsin, công ty này này bắt đầu chuyển đổi thành công ty IUKOS. Tháng 10 năm 1993 tổng giám đốc và phó chủ tịch IUKOS bị giết chết cạnh nhà mình.

    Để không trả thuế, đa số các công ty buôn bán Nga dùng tới cái bẫy mà KGB đã từng sử dụng : các quyết toán giả mạo về các giao dịch xuất-nhập khẩu. Ví dụ : gỗ chất lượng cao của Nga được đánh giá là chất lượng thấp và xuất khẩu đi theo giá hạ thấp, còn người mua ở nước ngoài chuyển những số tiền bổ sung đến các ngân hàng nước ngoài vào tài khoản của các cơ cấu thương mại hoặc các nhân vật Nga đã làm các giao dịch ấy. Những lợi nhuận khổng lồ cũng được làm như thế trong cả nhập khẩu thực phẩm, quần áo, kỹ thuật dân dụng và thiết bị công nghiệp. Tất cả những thứ đó được mua với giá thổi phồng, còn số tiền chênh lệch nằm lại trong tài khoản các thương gia Nga tại các ngân hàng nước ngoài.

    Các công ty ngoại thương càng cố tình giấu đi phần lợi nhuận chủ yếu của mình ở nước ngoài. Sự thất thoát tư bản từ nước Nga trong những năm ấy đưwcj tính vào khoảng 15-20 tỷ Đôla mỗi năm. Đầu lĩnh các băng cướp, các quan chức và giám đốc nhà máy vô lương tâm đã mở tài khoản trong các ngân hàng Thuỵ sĩ, Áo, Anh, Mỹ và cả đảo Caribee. Suốt thời gian ấy,, chính phủ không thu được một đồng thuế nào. Tiền thuế vào thời ấy chỉ là một khái niệm trìu tượng.

(Còn nữa)

Đón đọc (Thứ 5-17/9/2009) Bố già trong điện Kremlin - Kỳ XII: Thắt lưng buộc bụng và cái chết của một dân tộc

Theo DN.odessa

Ảnh trong bài: Nếu không ghi thêm, tất cả các ảnh trong bài này chỉ mang tính minh họa và có bản quyền như nguồn tin gốc đã đưa.

Quy định bình luận
Vietinfo tạo điều kiện cho bạn đọc bày tỏ chính kiến, song không chịu trách nhiệm cho quan điểm bạn đọc nêu trong bình luận của bạn đọc. Quan điểm bạn đọc không nhất thiết đồng nhất với quan điểm của Vietinfo.eu. Khi bình luận tại đây, hãy:
- lịch sự, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau,
- bày tỏ quan điểm tập trung vào chủ đề bài viết,
- không dùng các từ ngữ thô tục, bậy bạ,
- không xâm phạm đến quyền riêng tư cá nhân hay một số cá nhân,
- không tỏ thái độ phân biệt trên bất cứ phương diện nào (dân tộc, màu da, giới tính, tuổi tác, nghề nghiệp…).
Mọi nội dung không phù hợp với các tôn chỉ trên có thể bị sửa hoặc xóa.
Cách gõ tiếng Việt
Dấu mũ Â, Ê, Ô – gõ 2 lần: AA, EE, OO
Dấu móc Ă, Ơ, Ư – thêm phím W: AW, OW, UW
Dấu huyền – thêm phím F
Dấu sắc – thêm phím S
Dấu hỏi – thêm phím R
Dấu ngã – thêm phím X
Dấu nặng – thêm phím J
Xóa dấu – thêm phím Z

Ví dụ:
Casch gox tieesng Vieejt.
Cách gõ tiếng Việt.

 

Booking.com
Tiêu điểm

Đọc nhiều

Thảo luận

Quảng cáo