Séc: Đàm phán lập chính phủ bế tắc, sẽ bầu cử trước thời hạn

Hơn hai tuần trước sau khi nhất trí trong ban lãnh đạo, Đảng Dân chủ Xã hội Séc quyết định chính thức bắt tay đàm phán với phong trào ANO để tìm kiếm thỏa thuận nhằm lập nội các liên minh với sự ủng hộ ngầm của Đảng Cộng sản Séc và Morava (KSČM) hay cả phong trào SPD. Nhưng như đã nêu, diễn biến cho thấy quá trình đàm phán đã đi vào ngõ cụt. Phó chủ tịch thứ nhất ČSSD Jiří Zimola cho biết lí do chấm dứt đàm phán là tổng thể những mỉa mai xúc phạm của Andrej Babiš nhiều lần nhằm vào ČSSD.

Trong lần đàm phán cuối cùng hôm thứ Năm, thủ lĩnh ANO Andrej Babiš từ chối yêu cầu năm ghế bộ trưởng trong chính phủ của ČSSD bao gồm cả bộ Nội vụ, để đổi lấy điều kiện then chốt như ANO vẫn kiên định lập trường là trong nội các phải có sự xuất hiện của Andrej Babiš.

Mặc dù vậy theo Jiří Zimola, cánh cửa đàm phán vẫn có cơ hội mở lại với quan điểm, rằng ČSSD không có nhu cầu ngồi vào chính phủ “cho đủ mâm”. “Tôi không thể để yên để chính đảng Séc có truyền thống lâu đời nhất liên tục bị ai đó xúc phạm. Mặt khác, ai cũng có quyền nhầm lẫn, và nếu như cả Andrej Babiš cũng ý thức được điều đó, tôi cho rằng cánh cửa đàm phán có thể mở lại được,” Jiří Zimola bình luận. Chính Jiří Zimola là người nhiệt tình ủng hộ để ČSSD bắt tay với ANO, đã khuyên các đồng chí của mình nên thực tế và “đứng trên mặt đất” khi đưa ra các điều kiện đàm phán căn cứ trên cơ sở kết quả bầu cử mà ANO chiến thắng tuyệt đối với tỉ lệ áp đảo ČSSD hơn bốn lần.

Phong trào ANO mời chào cho ČSSD một phần ba ghế bộ trưởng trong chính phủ tương lai, gồm Ngoại giao, Quốc phòng, Tư pháp, Lao động và bộ Văn hóa. ČSSD bước vào đàm phán với điều kiện ban đầu rằng nội các sẽ không có mặt Andrej Babiš vì đang bị truy tố; theo Andrej Babiš thì sau đó ČSSD chấp nhận bỏ điều kiện này nếu được chia bộ Nội vụ. Chủ tịch ČSSD Jan Hamáček bác bỏ điều này với giải thích, rằng chỉ đặt điều kiện là Andrej Babiš phải cam kết nếu bị ra tòa và phiên sơ thẩm phán quyết có tội, thì Andrej Babiš sẽ từ chức thủ tướng. “Cả điều kiện này cũng không được Andrej Babiš chấp nhận,” Jan Hamáček viết trên tài khoản mạng xã hội Twitter của mình.

Phản ứng trên chính trường

Theo chủ tịch đảng cánh hữu đối lập ODS Petr Fiala,thì nếu như thủ lĩnh ANO Andrej Babiš không thể hay không muốn lập chính phủ có sự ủng hộ của đa số, thì người khác nên có cơ hội thử nghiệm. Chủ tịch Đảng Cộng sản Séc và Morava Vojtěch Filip hay cả chủ tịch đảng Cướp biển- Pirát- Ivan Bartoš không loại trừ khả năng bầu cử lại.

“Chúng ta hãy chấm dứt trò hề này và trở lại với qui tắc dân chủ nghị trường thông thường,” Petr Fiala tuyên bố. Theo chủ tịch ODS thì Andrej Babiš thực ra hoặc là không đủ khả năng thành lập chính phủ theo nguyên tắc dân chủ nghị trường, hay- mà theo Petr Fiala là khả năng chắc chắn đúng hơn- Andrej Babiš muốn sỏ mũi công luận và cả Miloš Zeman, vì tỉ phú gốc Slovakia Andrej Babiš không có mục tiêu tham vọng gì khác ngoài chính phủ thiểu số đơn mầu của ANO.