Khi nào bộ trưởng Tài chính Andrej Babiš phải rời chính phủ
Ảnh: INCORP |
Theo lý thuyết trên cơ sở Hiến pháp Cộng hòa Séc, trong thời gian sớm nhất tổng thống Miloš Zeman phải thỏa mãn đề nghị mà thủ tướng Bohuslav Sobotka đưa ra ngày 05 tháng Năm, yêu cầu cách chức bộ trưởng Tài chính Andrej Babiš vào ngày 09 tháng Năm. Khả năng nào cho tổng thống và cả tương lai của liên minh cầm quyền ba phái?
Hiệp định liên minh giữa ČSSD của thủ tướng Bohuslav Sobotka, ANO của tỉ phú Andrej Babiš và KDU-ČSL nói, rằng trong trường hợp thủ tướng muốn sa thải thành viên chính phủ thì cần phải thỏa thuận với chủ tịch các đảng đối tác liên quan. Nghĩa là cũng theo lý thuyết, Andrej Babiš phải đồng ý với việc cách chức mình. Nhưng thủ lĩnh phong trào ANO cho tới nay luôn khăng khăng rằng không nhìn thấy lí do gì buộc phải rời khỏi chính phủ.
Với quyết định cách chức Andrej Babiš mà thủ tướng Bohuslav Sobotka đã gửi đề nghị lên tổng thống ngày 05 tháng Năm, rõ ràng thủ tướng đã vi phạm hiệp định, nghĩa là mở đường cho phong trào ANO rời bỏ liên minh đồng nghĩa với chính phủ sụp đổ. Và khả năng này có thể diễn ra sau một vài ngày tới. Nhưng liên minh vẫn có thể được duy trì, nếu thủ lĩnh các đảng liên minh tìm được tiếng nói chung trong tuần sau, bởi hiệp định cũng đã tính đến tình huống như vậy. Vì nhiều lí do mà thái độ thể hiện rõ nhất hôm 02 tháng Năm khi thủ tướng Bohuslav Sobotka bất ngờ tuyên bố từ chức chính phủ, phe ANO không hề muốn rời khỏi chính phủ. Các bộ trưởng của ANO khẳng định tiếp tục ở lại nội các kể cả khi thủ lĩnh Andrej Babiš phải ra đi.
Trong đề nghị của mình, thủ tướng Bohuslav Sobotka yêu cầu tổng thống cách chức Andrej Babiš vào ngày 09 tháng Năm. Trong quá khứ gần, với bẩy lần đề nghị trước của Bohuslav Sobotka về vấn đề nhân sự, tổng thống Miloš Zeman bao giờ cũng thỏa mãn theo đúng thời hạn. Nhưng trong lần mới nhất này liên quan tới Andrej Babiš, có dấu hiệu cho thấy tổng thống thay đổi tập quán của chính mình khi tỏ thái độ hoài nghi giá trị yêu cầu thủ tướng đưa ra chỉ vì có ấn định thời gian cụ thể. “Hiến pháp Cộng hòa Séc không cho thủ tướng chính phủ bất cứ thẩm quyền nào ấn định thời hạn miễn nhiệm thành viên chính phủ. Thật là vô cùng hổ thẹn là ngài thủ tướng đã không biết tới điều đó,” phát ngôn viên Jiří Ovčáček của tổng thống Miloš Zeman viết cho cổng tin điện tử Aktuálně.cz.
Trong khi đó, nhiều thượng nghĩ sĩ đã bắt đầu hết kiên nhẫn với Miloš Zeman, nhất là thái độ khinh thường thủ tướng Bohuslav Sobotka rõ rệt và công khai vừa qua. Tổng thống cũng cần phải tính tới ngôn từ quyết liệt của chủ tịch Thượng viện Milan Štěch (ČSSD), rằng “cân nhắc nghiêm túc” tới khả năng khiếu nại hiến pháp, nếu tổng thống Miloš Zeman cố tình nấn ná cách chức Andrej Babiš.
David Nguyen - ČTK, Aktuálně.cz ©Vietinfo