Cộng hòa Séc sẵn sàng nhận phạt của EU vì qui chế quota tị nạn

Nếu tòa án châu Âu công nhận lý lẽ của Ủy ban châu Âu, Cộng hòa Séc có thể lĩnh hình phạt tài chính một lần kèm theo mức lũy tiến của mỗi ngày tiếp tục không tuân thủ quyết định. Theo ước tính của bộ Nội vụ, khoản phạt một lần có thể lên đến vài trăm triệu korun.

Ủy ban châu Âu cũng thực hiện những biện pháp tương tự đối với Ba Lan và Hungary qua bước gọi là “quan điểm có cơ sở”. Bruxelles trong đó bác bỏ lý lẽ mà chính phủ Séc muốn giải thích, vì sao không thực hiện nghĩa vụ quota, mặc dù đó là qui định pháp lý có hiệu lực của Liên minh châu Âu.

“Không có bất kỳ lý luận nào, mà các quốc gia này đưa ra, lý giải được cho quyết định từ chối tiếp nhận người tị nạn trên cơ sở quota,” thanh tra châu Âu về di trú Dimitris Avramopulos tuyên bố và tỏ thái độ nuối tiếc là Séc, Ba Lan và Hungary không muốn đoàn kết với các nước thành viên bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong khủng hoảng tị nạn.

CH Séc khẳng định vẫn đóng góp để giải quyết khủng hoảng tị nạn, bằng tài chính và gửi cảnh sát sang canh gác biên giới EU. Nhưng mới nhất cả thủ tướng Bohuslav Sobotka cũng tái khẳng định lập trường bác bỏ nghĩa vụ quota của chính quyền Séc. Chính phủ Séc đưa ra các lập luận khác nữa, như người tị nạn chỉ muốn đến các quốc gia như Đức, Thụy Điển và không hề quan tâm tới khả năng tái định cư ở Séc. “Hơn nữa vào thời điểm này tại Italia và Hy Lạp không có bất kỳ ai hội tụ đủ điều kiện để tái định cư sang các nước thành viên EU. Vì thế cho nên mọi đề xuất từ phía CH Séc là vô ích,” bộ trưởng Nội vụ CH Séc Milan Chovanec tuyên bố.

Theo qui chế quota, CH Séc trong vòng hai năm phải tiếp nhận khoảng 2600 người tị nạn. Tạm thời Séc mới chỉ tiếp nhận 12 người và chính phủ Séc khẳng định cho tới hết nhiệm kỳ của mình sẽ không nhận thêm bất kỳ người nào nữa.

CH Séc cùng với Slovakia, Hungary và Rumania năm kia đã biểu quyết phản đối nghĩa vụ quota, nhưng dĩ nhiên bị các thành viên khác áp đảo. Nay Ủy ban châu Âu tiến hành xử lý Ba Lan, Hungary và Séc, nhưng không đụng đến Slovakia. Vì mặc dù cũng mới chỉ tiếp nhận 16 người, nhưng Slovakia “làm ra vẻ” sẵn sàng nhận thêm.

Đã có nhiều ý kiến cho rằng, thay vì chịu bị trừng phạt CH Séc cũng có thể “tránh đòn” như biện pháp của Slovakia. Nghĩa là tuyên bố sẵn sàng nhận thêm, còn thực hiện ra sao thì…hậu xét.

Thế nhưng theo thư ký nhà nước về vấn đề EU Aleš Chmelař, thì nếu hành động như vậy có phần nào đạo đức giả. “Chúng ta hoàn toàn có thể chơi trò này, nhưng nó có phần nào đạo đức giả. Mặc dù chuyện này xảy ra ở nhiều nước thành viên, khi để vào cửa này rồi cho ra cửa sau,” Aleš Chmelař bình luận và bổ xung: “Làm những gì, mà không góp phần giải quyết được tình hình, đối với chúng ta là không đàng hoàng.”

Trên thực tế, vượt Địa Trung Hải từ châu Phi sang châu Âu tuyệt đại đa số là những người muốn tìm cuộc sống với hoàn cảnh kinh tế tốt hơn. “Mặc dù có thể cảm thông với họ, nhưng chúng ta phải ý thức, rằng ở châu Phi có khoảng một tỉ người mà hầu hết nghèo khó hơn dân châu Âu. Chúng ta không thể giải quyết bằng cách hình thành những qui chế mới để tiếp nhận họ,” Aleš Chmelař tuyên bố.