Cộng hòa Séc có thể phải sửa luật ngoại kiều
Ảnh: Internet |
Luật mới về cư trú của người nước ngoài tại Cộng hòa Séc bị chỉ trích ngay từ khi phôi thai đã vấp phải trở ngại đầu tiên sau khi áp dụng trên thực tiễn. Tòa Hành chính Tối cao vì vậy đã phải gửi câu hỏi tham vấn sơ bộ lên Tòa án châu Âu ở Lucembourg.
Cụ thể là về các trường hợp khi những người xin tị nạn bị giữ ở Cộng hòa Séc. Theo luật, họ có quyền phản đối. Thế nhưng luật mới của Séc qui định, nếu họ được trả tự do trước khi tòa án ra phán quyết cuối cùng, thì thủ tục xử lý sẽ chấm dứt và đương đơn “sẽ không thể tiếp tục đòi công lý”, và nghĩa là cả cơ hội đòi bồi thường thiệt hại nếu có. Câu hỏi sơ bộ của Tòa Hành chính Tối cao liên quan cụ thể tới luật tị nạn. Cả một bộ phận trong luật về cư trú của người nước ngoài cũng bao gồm vấn đề tương tự. Tòa án châu Âu có thể quyết định, là Cộng hòa Séc sẽ phải sửa đổi các điều khoản luật gây tranh cãi.
Ngay từ trước khi luật mới về cư trú của người nước ngoài đang trong quá trình soạn thảo, nhiều luật sư đã cảnh cáo là luật có thể gặp trục trặc trước tòa án. Thế nhưng như đã biết, bất chấp ý kiến phản đối của Thượng nghị viện, Quốc hội Séc cuối cùng với đa số áp đảo vẫn biểu quyết lại và thông qua. Theo giới chuyên môn, hiện nay cả một số điều khoản khác của luật ngoại kiều cũng có thể sẽ bị kiện ra tòa.
Thông tấn xã ČTK trích dẫn văn kiện mà Tòa Hành chính Tối cao CH Séc gửi Tòa án châu Âu: “Là sự vi phạm tính chắc chắn pháp lý và kỳ vọng hợp pháp của người đề nghị bảo vệ quốc tế bị giữ. Hơn nữa luật này còn tước đoạt quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại của người xin tị nạn bị giữ bất hợp pháp”. Ngoài ra, các quan tòa còn lo ngại luật có thể bị lạm dụng. Nhà nước có thể tránh trường hợp bị thẩm định lại các quyết định gây tranh cãi của mình, bằng cách “chỉ cần” trả lại tự do cho người bị giữ. “Qui định lỏng lẻo trong luật thực sự tạo điều kiện cho những hành động như vậy,” các quan tòa viết.
Tòa Hành chính Tối cao CH Séc hỏi Tòa án châu Âu về vụ việc cụ thể liên quan tới một nữ công dân Belarus, mà năm nay bị chính quyền Séc bắt giữ với giấy tờ Bulgari giả mạo. Theo nữ luật sư Hana Franková từ Tổ chức hỗ trợ người tị nạn, thì những trường hợp như vậy không hiếm. “Tòa án đình thủ tục xử lý vào thời điểm, khi ai đó được trả tự do, ví dụ sau khi quá thời hạn tạm giữ hay người ngoại quốc tình nguyện hồi hương,” Hana Franková giải thích.
Tình hình hiện nay chịu ảnh hưởng trực tiếp của câu hỏi sơ bộ. “Tòa án phải tạm đình chỉ các thủ tục và chờ phản hồi từ Lucembourg. Câu hỏi đặt ra là, liệu khi định nghĩa các qui định của Liên minh châu Âu có cản trở những qui tắc pháp lý Séc như trong luật hiện hành hay không,” nữ luật sư bổ xung. Trên thực tế nghĩa là, nếu Tòa án châu Âu khẳng định đúng là trong đó có tồn tại bất cập, thì luật Séc sẽ phải sửa đổi. “Chúng tôi đã lưu ý tới tình thế này từ trước khi luật được phê chuẩn,” nữ luật sư Hana Franková nhấn mạnh.
Hơn nữa, đây không nhất thiết là điểm trục trặc duy nhất mà các quan tòa Séc phải đương đầu. “Lucembourg còn có thể can thiệp vào cả các điểm khác, nơi không cho thân nhân gia đình công dân EU được phép đề nghị cấp quyền tạm trú khi đang có loại thị thực nào đó, ví dụ lệnh rời khỏi lãnh thổ, hay nếu như không có bất kỳ quyền cư trú nào,” Hana Franková cho biết thêm.
Như đã biết, số phận của luật ngoại kiều mới đã gây ra tranh cãi lớn từ đầu năm nay, kể cả bất đồng giữa hai viện Quốc hội. Luật mới thắt chặt rất nhiều điều kiện cư trú của người nước ngoài tại CH Séc. Các chuyên viên luật ngay từ đầu đã cảnh cáo, rằng đạo luật với quá nhiều hiệu chỉnh lớn nhưng không được cân nhắc cẩn thận. Cả Phòng Kinh tế CH Séc hay Viện các luật sư Séc cũng lên tiếng phản đối. Nhiều chuyên viên luật cho rằng, luật mới khi áp dụng sẽ gặp trục trặc tại tòa án Séc và cả tòa án châu Âu. Nhưng bất chấp mọi phản ứng, Quốc hội Séc vẫn thông qua. Và nay như cảnh báo, đã vấp phải trở ngại nghiêm trọng đầu tiên trước tòa.
David Nguyen - info.cz, ČTK ©Vietinfo