Séc-Slovakia

Các bà mẹ Praha

Cập nhật lúc 04-06-2019 22:58:16 (GMT+1)
Ảnh: babylonrevue.cz

 

Trò chuyện cùng Andula Hradilkova, một trong những người sáng lập nhóm Các bà mẹ Praha. Đây là một tổ chức dân sự hướng về môi trường, đã hoạt động từ tháng 5/1989, tức là từ trước cách mạng Nhung.


Ai là người đã nghĩ ra việc thành lập nhóm Các bà mẹ Praha và trong tình huống nào?

Lúc đầu chẳng có ý định thành lập nhóm nào cả. Chúng tôi chỉ là một nhóm bạn gái và họ hàng. Tất cả chúng tôi thời đó đều có con nhỏ. Hồi những năm 80 tại Praha (và cả những nơi khác) thường hay bị ô nhiễm - vì nghịch nhiệt (không khí ở tầng cao hơn lại có nhiệt độ cao hơn tầng ở dưới), vì sương mù, vì khói sưởi từ nhà dân và từ các nhà máy công nghiệp, và từ các phương tiện giao thông. Hỗn hợp độc hại này gây ra các hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, nhất là trẻ em. Đại đa số bị các bệnh hen phế quản (astma), bị dị ứng, viêm da (ekzem), thường xuyên đau đầu, chóng mặt. Chúng tôi giúp đỡ lẫn nhau, kiếm bác sĩ, tìm các cách chữa bệnh mới, tranh luận cùng nhau, cùng đi dã ngoại, cùng về nông thôn, trang trại, đi khắp các nơi có thể dễ thở hơn.

Sau này, khi thấy không thể chịu nổi, chúng tôi quyết định thực hành thái độ công dân - lúc bấy giờ là ngoại lệ trong vấn đề môi trường. Ngày hôm nay thì nó có vẻ nực cười, nhưng tại thời điểm đó thì đó là điều khó hình dung. Chúng tôi viết thư lên tòa thị chính yêu cầu cung cấp thông tin về thành phần không khí mà người ta vẫn hít thở và các biện pháp để thay đổi. Có thể nói, đây là ý tưởng tập thể, hình thành từ các cuộc tranh luận của chúng tôi.

Tại sao lại là các bà mẹ Praha?

Chúng tôi cố gắng hành xử một cách phi chính trị, với ý thức công dân triệt để. Chúng tôi muốn lên tiếng không chỉ cho bản thân, mà còn cho tất cả trẻ em có nguy cơ bị ảnh hưởng, cho các bậc cha mẹ vốn đầy lo âu. Chúng tôi muốn kêu gọi công luận và cảnh báo các nhân viên trong chế độ cộng sản, khởi đầu một cuộc thảo luận công khai. Và đã làm được điều đó: ai là người có thể làm người ta sợ hãi hơn là những bà mẹ có đứa con nhỏ đang phải chịu cơn đau đớn? Hãy thử tra vấn, bắt bớ, đánh đập họ như những người bất đồng. Khá là bi thương, chúng tôi đồng ký tên là Các bà mẹ Praha. Tên gọi ấy vẫn còn lại với chúng tôi.

Hồi đó các chị muốn đạt được điều gì?

Quả thật chúng tôi muốn thông tin, muốn tòa thị chính bắt đầu đo đạc độ nhiễm bẩn của không khí, muốn họ công khai kết quả đo đạc, muốn họ tiến hành các bước sửa đổi mà chúng tôi khuyến nghị, muốn công bố các nghiên cứu về ảnh hưởng của không khí bị ô nhiễm đối với sức khỏe. Thời đó tất cả các điều này đều không được nói đến. Chúng tôi cũng có ý định lưu ý công luận về tình trạng môi trường nói chung.

Lúc bấy giờ các cơ quan công quyền đã phản ứng như thế nào - các mẹ có ai vì thế mà bị thẩm vấn?

Dĩ nhiên đó là một cái tát vào mặt chế độ bấy giờ vốn kệ xác cả con người và môi trường. Ngoài ông Ivan Makasek, người tổng biên tập viên tạp chí bảo vệ thiên nhiên NIKA can đảm, không ai dám in bức thư của chúng tôi. Nhưng nó vẫn được lan truyền trong dân chúng. Trên tòa thị chính thì nó làm người ta hoảng sợ, bởi vì nhân viên ở đó chưa bao giờ gặp phải lời kêu gọi nào tương tự. Các công dân dám đòi hỏi gì sao?! Mà lại là mấy bà mẹ điên cuồng và không thể xếp họ vào thể loại lật đổ chế độ cộng sản. Họ chỉ muốn con cái mình khỏe mạnh. Làm gì với họ bây giờ? Tốt hơn hết là không để lộ ra vụ này.

Hồi đó chế độ đã khá lung lay và lúng túng. Họ bắt đầu đàm phán với chúng tôi với thái độ bề trên. Nhưng họ hoàn toàn không có chuẩn bị và không được trang bị chút nào. Thẩm vấn ư? Không. Thế thì họ sẽ làm công luận mà hồi đó đã rất quan tâm chỉ thêm tức giận. Đó là đề tài hay được tranh luận và dễ bùng nổ mà bậc cha mẹ nào cũng nói đến, không chỉ tại Praha.

Các hoạt động của các mẹ là gì, chị có thể mô tả một sự kiện nào đó?

Để cổ vũ và hỗ trợ cho các khuyến nghị của mình, chúng tôi quyết định tận dụng Hội nghị các Bộ trưởng Bộ môi trường, được ấn định vào ngày 29.5.1989 tại Praha. Chúng tôi đã tổ chức một buổi biểu tình vì môi trường đầu tiên trong lịch sử nước Tiệp trên quảng trường trung tâm Praha. Chúng tôi viết kiến nghị, mà trong đó chúng tôi phát triển thêm các yêu sách của mình về các vấn đề khác như việc xây đường qua công viên Stromovka và hiện tượng chết rừng tại khu vực biên giới. Chúng tôi đẩy xe đẩy, dẫn trẻ con, với biểu ngữ và các nhạc cụ  mượn từ Nhà Thiếu nhi, đi dọc phố Na Prikope, qua Celetne ra Quảng trường cổ Staromak. Những người chồng, cha và ông, hay bạn bè đi theo, theo dõi chúng tôi từ xa, sẵn sàng can thiệp nếu như có ai định xúc phạm chúng tôi. Tôi chỉ nhớ là có người có camera trên phố ghi lại hình ảnh chúng tôi. Cảnh đó trông phát khiếp. Chúng tôi vừa đi vừa phát kiến nghị thư cho người qua đường ký và đã khá thành công. Chúng tôi thu được mấy trăm chữ ký. Đến cuối buổi biểu tình, an ninh mặc thường phục định giật tập chữ ký trên tay chúng tôi, nhưng chúng tôi đã cảnh giác, còn họ có lẽ không muốn cãi lộn hoặc họ đã được lệnh không gây chuyện với chúng tôi chăng - lúc bấy giờ trên Thành cổ đang có các Bộ trưởng từ khắp các nước châu Âu. Tụi trẻ con rất thích và bản kiến nghị và bản dịch đã được gửi tới tận bàn Hội nghị cho các Bộ trưởng.

Cảnh sát đã không can thiệp vào sự kiện. Các viên cảnh sát mặc quân phục được triệu tập đến để đi theo chúng tôi suốt chặng đường, họ không biết phải làm gì với chúng tôi, họ hoàn toàn lúng túng. Làm gì đây với cái lũ đàn bà với xe đẩy, xung quanh là lũ trẻ con lít nhít và hát toàn những bài ca ngợi thiên nhiên tươi đẹp? Họ liên tục báo tin về việc di chuyển của đoàn biểu tình, nhưng họ không dám chặn chúng tôi lại. Đại đa số là các thanh niên trẻ, họ tươi cười và có thể còn kín đáo có cảm tình. May mắn là họ không cho những kẻ hung hãn đến xử lý chúng tôi.
Đến nay các chị còn hoạt động hay không?

Các bà mẹ Praha sau đó đã thành lập thành một nhóm phi chính thức, đã đăng ký sau tháng Mười một (sau cách mạng Nhung). Mối quan tâm của chúng tôi là môi trường sống và các đề tài có liên quan. Ví dụ, chúng tôi thành lập mạng lưới trung tâm các bà mẹ trên khắp cả nước, đến nay mạng lưới này vẫn phát triển mạnh. Tôi dành thời gian chủ yếu cho nguyệt san "Vượt ngưỡng" về giáo dục và về các hoạt động của chúng tôi. Nhóm đã có vài trăm thành viên.

Cho đến cuối thế kỷ trước, khi con cái đã trưởng thành, chúng tôi bắt đầu làm chuyên môn và không còn thời gian cho nhóm. Cá nhân tôi đã ra nước ngoài cùng với gia đình một thời gian. Một số đồng nghiệp nhanh nhẹn, trẻ trung thay chúng tôi đảm nhiệm công việc. Mối quan tâm chính của họ là vấn đề người đi bộ trong thành phố và đường đến trường an toàn. Họ đã đạt được các kết quả đáng kể.

Hiện nay các chị đang có hoạt động gì?

Nhân kỷ niệm 30 ngày thành lập nhóm, là những người ban đầu, đã già dặn hơn, đã lên tuổi bà và đa số đã có cháu, chúng tôi hiểu rằng, tình trạng môi trường xuống cấp không chỉ diễn ra tại Séc, mà trên toàn thế giới, khí hậu thay đổi và các loài tuyệt chủng dần dẫn đến nỗi lo không chỉ vì con, cháu mà vì loài người. Đơn giản là bây giờ có thể mất tất cả.

Vì thế, chúng tôi muốn tiếp nối các công việc trước đây và một lần nữa tích cực theo đuổi các vấn đề này. Hiện nay, chúng tôi đang ủng hộ các cuộc biểu tình của sinh viên, chúng tôi muốn kết nối với phong trào quốc tế có cùng hướng đi này với chúng tôi.

Thứ hai, 27.5. vào hồi 17:00 chúng tôi sẽ quay lại con đường ngày trước,  nhắc lại cuộc tuần hành của chúng tôi 30 năm trước đây, cùng với con, cháu và bạn bè, nhưng đồng thời cũng là lưu ý tới các vấn đề khí hậu và môi trường nghiêm trọng tại CH Séc. Và sau đó sẽ có lễ kỷ niệm tại Viện hướng đạo. Sự kiện mang tên "các bà mẹ Praha 30 tuổi". Đến với chúng tôi đi!

Sau cách mạng Nhung, môi trường sống đã thấy đổi thế nào, tốt hơn hay tệ hơn...

Tôi không phải là nhà phân tích, nhưng môi trường sống đã lọt được vào các đề tài hàng đầu được quan tâm và nhiều điều đã được cải thiện. Tôi lấy các ví dụ như chất lượng nước tại sông ngòi, nhờ việc tách lưu huỳnh trong các nhà máy điện đã không còn nạn lụi rừng, rác được tái chế khá ổn và đã đi vào hệ thống. Chắc chắn là luật pháp cũng đã được cải thiện. Chúng ta là thành viên trong EU. Xuất hiện nhiều hội, nhóm, tổ chức để đối phó xử lý các vấn đề tại địa phương.

Mặt khác trong những năm 90, khi nền dân chủ hẵng còn non trẻ, chủ nghĩa tư bản hoang dã đã ập đến, có được liên hệ với giới chính trị gia tham nhũng, họ cũng giống như người thầy về tinh thần của họ là Vaclav Klaus chỉ coi vấn đề môi trường là "quả anh đào trang trí trên chiếc bánh gato". Đặc trưng cho toàn bộ thời gian nắm quyền của Klaus là thái độ phủ nhận đối với các nghiên cứu về thay đổi khí hậu, với các dự đoán về thay đổi khí hậu mà hiện đang là thực tế. Ngoài ra còn là thái độ cười nhạo đối với nghành môi trường và coi thường các tổ chức phi chính phủ. Và điều đó cũng có hệ quả. Đáng tiếc là hậu quả của nó lại ngang với thời cộng sản và chúng ta cần cám ơn Klaus bởi sau 100 năm ngu ngơ với việc bảo vệ khí hậu, và giờ đây người ta đã dần dần hiểu ra rằng sự thay đổi khí hậu đang diễn ra.
Tôi coi tình trạng trong ngành nông nghiệp là tồi tệ nhất. Tức là các công ty nông nghiệp đang lấn át dần giới canh nông tiểu thương và tàn phá không chỉ đất đai, mà còn đầu độc nguồn nước ngầm vì dùng hóa chất.

Việc hợp nhất các khoảnh ruộng dẫn đến việc cả một vùng bị khô nứt, bởi làm đất không giữ được độ ẩm. Việc sử dụng các chất mà bị nhiều nơi trên thế giới cấm, đang hủy diệt ong và tất cả các loài động vật và côn trùng hữu ích. Cây cải là ví dụ nổi bật. Các ông chủ ruộng cải không quan tâm đến việc gìn giữ chất lượng đất canh tác, mà chỉ cần nhanh chóng có lãi. Khi đất màu cạn kiệt họ bán đi và chuyển sang ngạch khác. Sau chúng ta sẽ là nạn đại hồng thủy, nhưng chúng ta cần lật lại tình huống. Đáng tiếc, với người đứng đầu là thủ phạm chính của tình trạng này là Babis, ông thủ tướng bị truy tố, thì khó có thể có cơ hội cho một thay đổi đáng kể. Vì vậy, các hoạt động môi trường khó có thể rời xa chính trị. Sau các cuộc biểu tình trên quảng trường Vaclavak có thể các thay đổi sẽ gần chúng ta hơn.

Nguồn: babylonrevue.cz

Người dịch: Thanh Mai

Ảnh trong bài: Nếu không ghi thêm, tất cả các ảnh trong bài này chỉ mang tính minh họa và có bản quyền như nguồn tin gốc đã đưa.

  • #1 Cong nhan cac chi dep : Tiêu đề

    07-06-2019 20:02

    Thanh lap hoi cac ba me de chung ta BUON , nha cua thi ban thiu , con cai nhech nhac , chui boi chong gioi giang hon ca may ba gia o que VN mat con ga mai . Chua ke den nguoi ngom thi xau ,mong thi phang nhu tam phan mac QUAN DUi,mom thi nhai keo cao su bem bep thoi thi kinh ne cac chi . Tat ca cai dep cua cac chi ai muon biet cu di thu doi ba lan tu Kacerov hoac tu Smíchov den cho Sapa Praha bang phuong tien cong cong se duoc chiem nguong .
Quy định bình luận
Vietinfo tạo điều kiện cho bạn đọc bày tỏ chính kiến, song không chịu trách nhiệm cho quan điểm bạn đọc nêu trong bình luận của bạn đọc. Quan điểm bạn đọc không nhất thiết đồng nhất với quan điểm của Vietinfo.eu. Khi bình luận tại đây, hãy:
- lịch sự, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau,
- bày tỏ quan điểm tập trung vào chủ đề bài viết,
- không dùng các từ ngữ thô tục, bậy bạ,
- không xâm phạm đến quyền riêng tư cá nhân hay một số cá nhân,
- không tỏ thái độ phân biệt trên bất cứ phương diện nào (dân tộc, màu da, giới tính, tuổi tác, nghề nghiệp…).
Mọi nội dung không phù hợp với các tôn chỉ trên có thể bị sửa hoặc xóa.
Cách gõ tiếng Việt
Dấu mũ Â, Ê, Ô – gõ 2 lần: AA, EE, OO
Dấu móc Ă, Ơ, Ư – thêm phím W: AW, OW, UW
Dấu huyền – thêm phím F
Dấu sắc – thêm phím S
Dấu hỏi – thêm phím R
Dấu ngã – thêm phím X
Dấu nặng – thêm phím J
Xóa dấu – thêm phím Z

Ví dụ:
Casch gox tieesng Vieejt.
Cách gõ tiếng Việt.

 

Booking.com
Tiêu điểm

Đọc nhiều

Thảo luận

Quảng cáo