Séc-Slovakia

Bao giờ Séc có được chính phủ mới?

Cập nhật lúc 25-10-2021 19:04:04 (GMT+1)
Miloš Zeman và Andrej Babiš• NGUỒN: Blesk:TONDA TRAN

 

Đang là câu hỏi lớn được tất cả quan tâm. Bởi bầu cử đã qua và có kết quả tương đối rõ ràng về tương quan lực lượng trong Quốc hội nhiệm kỳ mới, nhưng tình huống bất ngờ khi tổng thống Miloš Zeman đổ bệnh phải cấp cứu làm cho thủ tục thành lập chính phủ mới càng trở nên phiền toái.

 


Theo thông lệ sau bầu cử, tổng thống sẽ chỉ định thủ tướng và đứng ra lập nội các. Thực tế tương quan thực lực chính trường Séc nhiều năm nay không có chính đảng hay phong trào nào đủ mạnh chiếm được đa số trong Quốc hội để có thể đơn thương độc mã lập chính phủ độc đảng, nên bao giờ cũng là nội các liên minh.

Sau bầu cử vừa qua, phong trào ANO 2011 của thủ tướng đương nhiệm Andrej Babiš bất ngờ thua sát nút liên minh ba phái SPOLU (ODS, TOP 09 và KDU-ČSD). Mặc dù gặt hái nhiều thành công nhất định, nhưng tỉ phú thủ lĩnh ANO Andrej Babiš trên chính trường chỉ gây thù chuốc oán nên khó tìm người muốn bắt tay. Trong nhiệm kỳ hiện tại Andrej Babiš quyền bính đã „dụ dỗ“ được ČSSD lập nội các thiểu số và đã tồn tại được hết nhiệm kỳ dù phải qua nhiều sóng gió nhờ được đảng Cộng sản ủng hộ ngầm.

Với nhiệm kỳ đang tới, nhờ ưu ái của tổng thống Miloš Zeman lẽ ra Andrej Babiš đã có thể ung dung nhận chỉ định làm thủ tướng và bắt tay đàm phán lập chính phủ liên minh. Theo kết quả bầu cử, mặc dù bị đẩy xuống vị trí thứ hai, nhưng với cách lý luận của tổng thống thì ANO vẫn là phe mạnh nhất, bởi phe SPOLU thắng cuộc theo Miloš Zeman là liên minh chứ không phải đơn đảng trong khi tổng thống muốn ưu tiên chỉ định thủ tướng là chủ tịch đảng nào giành chiến thắng. Ý định của tổng thống là thế, nhưng vì bất ngờ đổ bệnh nên khả năng đương đầu của Miloš Zeman với các liên minh thắng cuộc mang ưu thế rõ ràng trong Quốc hội mà nếu không cũng không hề đơn giản, càng trở nên là nhiệm vụ bất khả thi, ít nhất là trong thời gian hiện tại. Thậm chí kể cả khi được trao trọng trách, thì Andrej Babiš cũng khó thành công trong nỗ lực lập chính phủ, bởi ai cũng đã hiểu cộng tác với thủ lĩnh ANO hầu như tương tự với chuyện ôm thùng thuốc súng có thể bùng nổ bất kỳ lúc nào.

Nghĩa là cơ hội khả dĩ nhất hiện nay về một chính phủ đủ mạnh là liên minh SPOLU và PirSTAN, mà liên minh này cũng đã kịp ký kết thỏa thuận sơ bộ về hợp tác. Cũng vì ý thức được thực lực của mình, nên liên minh SPOLU- PirSTAN chắc chắn sẽ rút kinh nghiệm quá khứ và „chơi tất tay“ với Miloš Zeman lần này, chứ nhất định không để tổng thống nhào nặn hiến pháp theo ý mình như đã từng khi nỗ lực chống lưng cho Andrej Babiš. Tạm thời „liên minh thắng cuộc“ vẫn còn kiên nhẫn chủ yếu vì diễn biến bất ngờ khi tổng thống tạm thời bị loại khỏi vòng chiến, nhưng cũng đã cất lên những tiếng nói cảnh cáo rằng sẽ buộc Miloš Zeman thất thủ trong hổ thẹn. Bởi hai viện quốc hội nhiệm kỳ mới không còn là chỗ dựa cho Miloš Zeman như nhiệm kỳ này nữa và với đại đa số tuyệt đối hoàn toàn có thể vô hiệu hóa tổng thống khi thời cơ cho phép.

Vì thế cho nên, với một chính trị gia lọc lõi như Miloš Zeman thì chắc chắn biết cương nhu đúng lúc. Nên cũng không loại trừ khả năng cú nhập viện cấp kỳ có thể chỉ là màn kịch để tổng thống thoái lui trong danh dự mà không bị mất mặt là kẻ thua trận đau đớn.

Theo tin mới nhất, thì tổng thống đã ký quyết định triệu tập Quốc hội mới vào ngày 8/11/2021, là thời điểm muộn nhất có thể. Bởi theo luật, thì trong vòng 30 sau khi có kết quả bầu cử tổng thống có trách nhiệm triệu tập Quốc hội mới. Nhưng nếu tổng thống không (hay không thể) thực hiện, thì Quốc hội cũng tự tập hợp sau 30 ngày từ khi có kết quả. Mà thành phần Quốc hội khóa mới đại đa số là những thành phần bốn năm qua phải ngậm bồ hòn làm ngọt chịu đựng sự đanh đá của Miloš Zeman trong những nỗ lực chống lưng cho Andrej Babiš. Nhưng nay thế thời đã khác, xung quanh Andrej Babiš và cả Miloš Zeman đã vắng hẳn những kẻ bầy tôi để có thể sai khiến hay dễ dàng mua chuộc.

Nên chỉ còn hai khả năng, là hoặc chấp nhận thực tế phũ phàng trở về với thú điền viên hưởng lộc tổng thống những tháng ngày còn lại hay cương quyết mài gươm nghênh chiến. Nhưng nếu quyết định chọn khả năng thứ hai thì Miloš Zeman hơn bao giờ hết rất cần thứ mà hiện nay đang dần mòn mất hết- sức khỏe. Còn nếu tổng thống chấp nhận khả năng thứ nhất, thì sẽ rất nhanh chóng và dễ dàng một nội các liên minh mới sẽ ra đời suôn sẻ nhưng dĩ nhiên chắc chắn sẽ là một chính phủ không nhất nhất vâng lời như những gì mà Miloš Zeman đã quá đỗi quen.

Theo nhật báo Deník N khẳng định từ nguồn tin cậy, thì tổng thống Miloš Zeman đang phải điều trị khẩn cấp trong Bệnh viện Trung ương Quân đội vì bệnh hôn mê gan. Nguồn tin của Deník N còn cho biết tổng thống gặp khó khăn trong giao tiếp và mất phương hướng. Phủ tổng thống và cả Bệnh viện không công bố cụ thể tình hình bệnh tật của Miloš Zeman và đệ nhất phu nhân ngày 14 tháng Mười trong họp báo đơn phương khi không trả lời bất kỳ câu hỏi tò mò nào của các phóng viên đã chỉ khẩn khoản đề nghị truyền thông tôn trọng quyền cá nhân của tổng thống và gia đình không đưa tin phán đoán thất thiệt về bệnh tình của Miloš Zeman. Cả các thượng nghị sĩ cũng không nắm được tình hình sức khỏe của tổng thống và đã tỏ thái độ lo ngại Miloš Zeman hiện không đủ khả năng đảm nhiệm trách vụ đứng đầu quốc gia. Trong khi phát ngôn viên Jiří Ovčáček của tổng thống khẳng định sức khỏe Miloš Zeman ổn định và không có gì cản trở thực hành công vụ, thì nguồn của báo Deník N nói ngược lại hoàn toàn. Rằng tổng thống bị hôn mê gan vì biến chứng nghiêm trọng do suy gan cấp tính hay mãn tính gây ra.

Trong trường hợp Miloš Zeman không thể sớm bình phục, hai viện quốc hội Séc sẽ có thể yêu cầu kích hoạt điều 66 của Hiến pháp miễn nhiễm thẩm quyền tổng thống trong hoàn cảnh đặc biệt. (David Nguyen)

 

Theo Hương Sen

Ảnh trong bài: Nếu không ghi thêm, tất cả các ảnh trong bài này chỉ mang tính minh họa và có bản quyền như nguồn tin gốc đã đưa.

 

Booking.com
Tiêu điểm

Đọc nhiều

Thảo luận

Quảng cáo